Chiều 21/2, đoàn công tác của Ban chỉ đạo Tổng kết Nghị quyết số 27-NQ/TW làm việc với Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh khảo sát 15 năm thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X về xây dựng  đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Chủ trì buổi làm việc có các đồng chí: Trung tướng Trịnh Văn Quyết, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam, Thành viên Ban Chỉ đạo, Trưởng Đoàn công tác; Phan Văn Mãi, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch UBND TP.HCM.

Phát biểu mở đầu buổi làm việc, Trung tướng Trịnh Văn Quyết, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam thông tin, vừa qua Ban Chỉ đạo tổng kết Nghị quyết 27 đã tiến hành đi khảo sát 16 đơn vị, địa phương trên cả nước. Buổi khảo sát tại TP.HCM cũng với mục đích nắm tình hình, kết quả 15 năm thực hiện Nghị quyết 27.

Theo Trung tướng Trịnh Văn Quyết, qua 15 thực hiện Nghị quyết 27, cả nước đã đạt được những thành tựu to lớn, khẳng định sự xây dựng phát triển và đóng góp của đội ngũ trí thức với sự phát triển chung trong sự nghiệp cách mạng của nước ta, trong đó có đóng góp của đội ngũ trí thức TPHCM.

Quá trình xây dựng, triển khai thực hiện Nghị quyết 27 về xây dựng đội ngũ trí thức, đóng góp của đội ngũ trí thức cho sự phát triển chung của TPHCM trên tất cả các lĩnh vực đạt được nhiều kết quả, đây là cơ sở quan trọng để tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách để xây dựng, hoàn chỉnh đội ngũ trí thức trong thời kỳ mới, đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển TPHCM nói riêng, cả nước nói chung.

Trung tướng Trịnh Văn Quyết nhấn mạnh, đoàn khảo sát làm với TPHCM nhằm lắng nghe kết quả thực hiện Nghị quyết 27 đối với TPHCM trong 15 năm qua. Trên cơ sở những kết quả đạt được, đoàn khảo sát lắng nghe ý kiến đóng góp về xây dựng cơ chế chính sách; quá trình triển khai thực hiện có những vấn đề vướng mắc, điểm nghẽn, khó khăn, cản trở trong quá trình xây dựng phát triển, thu hút đội ngũ trí thức của TPHCM.

Trên cơ sở đó, Ban Chỉ đạo tổng kết Nghị quyết 27 nghiên cứu, tham mưu cho Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành nghị quyết mới sát, đáp ứng yêu cầu xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ mới.

Kết quả thực hiện chưa tương xứng với kỳ vọng

Tại buổi làm việc, PGS.TS. Dương Anh Đức - Phó Chủ tịch UBND TP.HCM đã có báo cáo tóm tắt với đoàn công tác về kết quả 15 năm thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TWngày 06/8/2008 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X tại TPHCM. Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Dương Anh Đức cho biết trong 15 năm qua, đội ngũ trí thức trong lĩnh vực khoa học công nghệ trên địa bàn không ngừng tăng nhanh về lực lượng, đóng góp tích cực vào việc phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng và an ninh.

PGS.TS. Dương Anh Đức - Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, phát biểu tại buổi làm việc.

Trong đó, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP.HCM tập hợp hơn 60.000 hội viên trí thức khoa học và công nghệ là các nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành sinh hoạt tại 48 hội thành viên và các đơn vị trực thuộc tham gia tư vấn, góp ý, phản biện các chương trình, công trình, đề án trọng điểm của TPHCM.

Cùng với đó, trên địa bàn TPHCM có nhiều trường đại học, cơ sở đào tạo thu hút đông đảo cán bộ, chuyên gia, nhà khoa học tham gia nghiên cứu khoa học hoặc hợp tác với các đơn vị TPHCM thực hiện các nghiên cứu khoa học giải quyết các vấn đề phát triển của TPHCM.

Theo báo cáo, TPHCM từng bước hoàn thiện môi trường, điều kiện hoạt động của trí thức; thực hiện tốt chính sách trọng dụng, đãi ngộ, tôn vinh trí thức; chuẩn hoá đội ngũ cán bộ, thu hút nguồn nhân tài, triển khai các chương trình nghiên cứu, phát triển khoa học và công nghệ,…

Với các chính sách trọng dụng, đãi ngộ trí thức, sau 5 năm thực hiện thí điểm, các chuyên gia được thu hút đã phát huy vai trò tiên phong trong tổ chức nghiên cứu. Tuy nhiên, kết quả thực hiện chưa tương xứng với kỳ vọng.

Số lượng chuyên gia thu hút được còn hạn chế và nhiều trường hợp không tiếp tục làm việc sau khi kết thúc hợp đồng. Dù chế độ, chính sách tiền lương được TP mạnh dạn áp dụng cơ chế ưu đãi rất cao nhưng chưa đủ hấp dẫn để giữ chân đội ngũ chuyên gia.

Cần sớm ban hành nghị quyết mới về xây dựng đội ngũ trí thức

Bên cạnh những kết quả đạt được cùng những hạn chế, tồn tại, báo cáo tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Dương Anh Đức nêu lên một số kiến nghị, đó là:

- Sớm ban hành nghị quyết mới nhằm cụ thể hóa các quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, định hướng phát triển đất nước giai đoạn mới được xác định trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

- Sớm xem xét, xây dựng và ban hành chính sách cải cách tiền lương phù hợp với mức sống và điều kiện của đô thị đặc biệt, đảm bảo mức lương và thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức, để tạo động lực giữ chân nhân tài, tạo đột phá trong thu hút đội ngũ trí thức nói riêng và nhân lực chất lượng cao nói chung đến công tác, cống hiến lâu dài cho hệ thống chính trị TPHCM.

- Xem xét, điều chỉnh quy định về kinh phí đào tạo, bồi dưỡng theo Thông tư 36/TT-BTC về hướng dẫn việc lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí dành cho công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức. Kiến nghị này nhằm tạo điều kiện cho TPHCM được chủ động sử dụng nguồn ngân sách nhà nước để tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng nhân lực chất lượng cao, nhất là trí thức người Việt Nam ở nước ngoài.

Phát biểu đề xuất tại buổi làm việc, PGS.TS Dương Hoa Xô, Phó Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học kỹ thuật TPHCM đề xuất, TP.HCM nên có chương trình vinh danh trí thức tiêu biểu TPHCM 2 năm 1 lần, để qua đó động viên được nhà khoa học, nhà trí thức nói chung cống hiến cho TP.

PGS.TS Dương Hoa Xô, Phó Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học kỹ thuật TP.HCM phát biểu.

Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM Nguyễn Hữu Hưng cho biết, trong hai năm 2020 và 2021, dịch bệnh tác động lớn đến TP và sau dịch ngành y cũng có những ảnh hưởng nghiêm trọng. Trong đó, việc nhiều cán bộ y tế xin nghỉ việc làm cho y tế cơ sở vốn thiếu thốn nhân lực thì càng thiếu nhiều hơn. Do vậy, Sở cũng tham mưu, đề xuất UBND TP vận dụng Nghị quyết 31 để đề xuất kinh phí đào tạo cho đội ngũ viên chức, góp phần có đủ kinh phí để đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn lực ngành y tế TP.

Đề xuất với đoàn khảo sát, Phó Giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM Lâm Hùng Tấn cho rằng, cần có chính sách thu hút nhanh, gọn để tạo điều kiện thuận lợi cho các chuyên gia cùng tham gia. Đặc biệt cần sớm ban hành nghị quyết mới đảm bảo thu nhập cho cán bộ và đội ngũ tri thức đang công tác tại các đơn vị nhà nước. Cùng với đó, các bộ, ngành cũng chưa có hướng dẫn cụ thể về tiêu chuẩn, điều kiện vị trí việc làm của cán bộ. Điều này tác động đến tuyển dụng đào tạo, bồi dưỡng, bố trí với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; trong đó có cả đội ngũ trí thức.

Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy TPHCM Phan Nguyễn Như Khuê phát biểu.

Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy TPHCM Phan Nguyễn Như Khuê cho rằng, để hạn chế tình trạng “chảy máu chất xám”, ngoài việc quan tâm đến chính sách tiền lương, chính sách đãi ngộ, sự trọng dụng, cần xem xét những khía cạnh khác. Trong đó, đồng chí đồng tình với đề xuất cần có tổ chức quy tụ tập hợp, tạo ra động lực để đội ngũ trí thức luôn đứng bên cạnh Đảng bộ, chính quyền TP. Hiện nay, Ban Tuyên giáo Thành ủy tham mưu cần phải có cách tiếp cận Nghị quyết 27 bên cạnh gắn kết Nghị quyết 31, trong quá trình nền tảng công nghệ số, đòi hỏi hàm lượng tri thức, cần nhìn nhận xây dựng đội ngũ trí thức hết sức quan trọng và cấp thiết. Sắp tới, Ban Tuyên giáo Thành ủy đề xuất TP vinh danh đội ngũ trí thức nhân dịp 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, trong đó cần tiếp tục quan tâm đến đội ngũ trí thức trẻ, tạo chân dung đội ngũ trí thức mới.

Cần sự quan tâm đồng bộ ở mọi lĩnh vực

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi cho biết TP.HCM là một đô thị đặc biệt, trung tâm kinh tế - văn hóa - xã hội của cả nước. Do đó, TP.HCM luôn xác định phát triển phải dựa trên nền tảng tri thức, trong đó lực lượng trí thức có vai trò rất quan trọng.

Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi phát biểu.

“Có thể khẳng định TP.HCM có được như ngày hôm nay, giữ được vị trí dẫn đầu thì có phần đóng góp rất quan trọng của đội ngũ trí thức. Đội ngũ trí thức ở đây không chỉ là đang sinh sống và công tác tại TP mà ngoài TP và kể cả nước ngoài”, ông Mãi khẳng định.

Tuy nhiên, lãnh đạo TP.HCM cũng nhìn nhận thời gian qua TP tập trung nói nhiều về kết quả đóng góp của đội ngũ trí thức lĩnh vực khoa học công nghệ mà chưa có cái nhìn đầy đủ về đội ngũ ở lĩnh vực khoa học nghệ thuật, lĩnh vực xã hội. Đây là vấn đề mà TP.HCM cần phải thay đổi nhận thức để khi đề ra các chủ trương chính sách, phải có sự quan tâm đồng bộ.

Chủ tịch UBND TP.HCM cũng cho rằng TP chưa làm thật tốt việc kết nối và phát huy hết tiềm năng vốn có trong việc huy động đội ngũ trí thức. Điều này cũng là một trong những hạn chế trong việc thực hiện nghị quyết 27.

Quang cảnh buổi làm việc.

Kết luận buổi làm việc, Trung tướng Trịnh Văn Quyết đánh giá nghị quyết 27 được TP.HCM triển khai rất quyết liệt và cụ thể. Bằng các văn bản và các cơ chế chính sách, trong đó nổi bật là chính sách đãi ngộ thu hút nhân tài. Đây là cơ hội để ban chỉ đạo nghiên cứu sâu thêm và bổ sung trong việc xây dựng dự thảo nghị quyết tổng kết 15 năm thực hiện nghị quyết 27.